Tổng quan về kinh tế - xã hội Myanmar

Thứ năm - 11/09/2014 06:06

Kinh tế xã hội Myanmar

Tìm hiểu cơ hội xúc tiến đầu tư & thương mại với Myanmar – Tài liệu hội thảo ngày 8.5.2012 - LSQ Cộng hoà LB Myanmar tại TP.HCM

1. Thông tin cơ bản

Tên nước: Cộng hoà Liên bang Myanmar ( Republic of the Union of Myanmar ) từ 30/3/2011
Thủ đô: Nay Pyi Taw (từ tháng 12/2006), Trước đó là Yangon
Diện tích: 676.500 Km²
Dân số: 60 triệu người ( Số liệu 2010 )
Dân tộc: Người Burman ( tức Miến Điện 68% ), người Shan ( 9% ), người Karen ( 7% ), người Rakhine ( 4 % ), người Hoa ( 3 % ), người Ấn ( 2 % ), người Mon ( 2 % ) và các dân tộc khác chiếm 5%.
Tốn giáo : Đạo phật ( 89%), Hồi giáo ( 4 % ), Thiên chúa giáo ( 4%), và các tôn giáo khác 3%
Ngôn ngữ : Tiếng Miến Điện ( Burmese )

2. Địa lý :

Vị trí điạ lý: Myanmar nằm ở Đông Nam Á, có tọa độ từ 09 độ 32 phút đến 28 độ 31 phút vĩ Bắc và 92 độ 15 phút đến 101 độ 11 phút kinh Đông. Có biên giới chung với Trung Quốc ( 2.185 km), Lào ( 235 km ), Thái Lan ( 1.800 km ), Ấn Độ (1.463 km ), Băng-la-đét ( 193 km ) và bờ biển dài 2.276 km ( gồm biển Andaman và vịnh Bengal)
Tài nguyên thiên nhiên : Rừng chiếm khoảng 70% diện tích; Khoáng sản có đá quý ( Đá Saphia, Rubi ) quặng sắt, quặng Boxit, dầu mỏ, măng gan, đá granit, than, đá vôi, cát, v.v…

3. Thể chế và cơ cấu hành chính:

Về hành chính: Myanmar theo thể chế Liên bang với 7 bang và 7 khu hành chính (tương đương bang) Vế chính trị: Cơ quan quyền lực cao nhất hiện nay là Quốc hội được bầu 07/11/2010, Có 02 viện Hạ viện, Thượng viện và cơ quan lập pháp cấp bang, khu vực; Nội các chính phủ được bầu tháng 02/2011 có 35 vị, gồm Tổng thống, 02 phó tổng thống và 33 Bộ trưởng và tương đương.
Đứng đầu chính quyền Myanmar là tổng thống Thên Sên được quốc hội bầu tháng 2/2011

4. Kinh tế

-    Myanmar bị liệt vào hạng nước kém phát triển nhất năm 1987. Từ năm 1992, khi Thống tướng Than Shwe lên lãnh đạo quốc gia, chính phủ này đã khuyến khích du lịch. Tuy nhiên, chưa tới 750.000 du khách tới nước này hàng năm. Các doanh nghiệp tư nhân thường là đồng sở hữu.
-   Trong những năm gần đây, cả Trung Quốc và Ấn Độ đều nỗ lực phát triển quan hệ với chính phủ nước này vì mục tiêu lợi ích kinh tế. Nhiều quốc gia khác, trong đó gồm cả Hoa Kỳ, Canada và Liên minh Châu Âu, đã áp đặt các lệnh cấm vận thương mại và đầu tư đối với Myanmar. Đầu tư nước ngoài chủ yếu từ Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc, Ấn Độ và Thái Lan.

Myanmar thiếu cơ sở hạ tầng cần thiết. Trao đổi hàng hóa chủ yếu qua biên giới với Thái Lan, và đó cũng là đầu mối xuất khẩu ma túy lớn nhất, và dọc theo sông Ayeyarwady. Đường sắt cũ kỹ và mới ở mức kỹ thuật sơ khai, hiếm khi được sửa chữa, từ khi được xây dựng trong thập niên 1800. Đường giao thông thường không được trải nhựa, trừ các thành phố lớn. Thiều hụt năng lượng là điều thường thấy trong nước, kể cả Yangon. Myanmar cũng là nước sản xuất thuốc phiện lớn thứ hai thế giới, chiếm 8% tổng lượng sản xuất toàn cầu và là nguồn cung cấp các tiền chất ma túy lớn gồm cả amphetamines. Các ngành công nghiệp khác gồm sản phẩm nông nghiệp, dệt may, sản phẩm gỗ, vật liệu xây dựng, kim cương, kim loại, dầu mỏ và khí ga. Việc thiều hụt nguồn nhân công trình độ cao cũng là một vấn đề ngày càng tăng đối với kinh tế Myanmar.

-    Lạm phát luôn ở mức 2 con số từ năm 2005 đến nay và đang có chiều hướng giảm.
-   Kim ngạch xuất nhập khẩu của Myanmar đã thặng dư lên tới gần 8 tỷ USD trong năm 2007, hơn 9 tỷ USD năm 2008, đạt thặng dư thương mại trong 6 năm liên tiếp kể từ 2003. Trong đó thu nhập từ xuất khẩu khí đốt tự nhiên chiếm hơn 40% tổng kim ngạnh xuất khẩu của nước này.
Ngoài khí đốt tự nhiên, các mặt hàng xuất khẩu chính khác của Myanmar là nông sản, thủy sản và lâm sản, trong khi các sản phẩm nhập khẩu chủ chốt của nước này là máy móc, dầu thô, dầu ăn, sản phẩm y tế, xi măng, phân bón và sản phẩm tiêu dùng. Myanmar hiện đang chú trọng đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản, một trong những ngành đóng góp đáng kể cho GDP và nguồn thu ngoại tệ của quốc gia Đông Nam Á này. Với 2.800 km đường biển và khoảng 500.000 hécta đầm lầy dọc theo bờ biển, Myanmar có sản lượng thủy sản ước đạt trên 1 triệu tấn/năm xuất khẩu chủ yếu sang Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Singapore, các nước Trung Đông, Liên minh châu Âu ( EU ), Hàn Quốc. Trong 7 tháng đầu năm 2009, Myanmar xuất khẩu hàng hoá ước đạt 3.376,8 triệu USD, giảm 1,9%; nhập khẩu hàng hóa ước đạt 2.017,6 triệu USD, giảm 3.6% so với cùng kỳ năm ngoái, xuất tới 74 thị trường và nhập từ 86 thị trường trên thế giới.
- Năm 2010, Myanmar đã xuất siêu hơn 3,4 tỷ USD, trong đó có sự đóng góp chính của khoáng sản (xuất siêu 2,27 tỷ USD) và nông sản (xuất siêu hơn 1,05 tỷ USD).
- Năm 2011, chấp nhận chuyển sang nhập siêu (Tổng kim ngạch 2011 = 15 tỷ$; T.đó: xuất 7,1, nhập 8,2; Nhập siêu 1,1 tỷ $).

GDP
Trong cải cách kinh tế, Myanmar đã thu được một số kết quả nhất định. Tăng trưởng GDP từ 1989 đến 1996 lần lượt được cải thiện. Trong kế hoạch 5 năm (1996- 2001), GDP của Myanmar phát triển trung bình 6% năm. Chính phủ đưa ra kế hoạch phát triển kinh tế 10 năm từ 2001-2011 với mức tăng trưởng GDP trung bình 7.2% /năm.
GDP năm 2008 đạt 27,2 tỷ USD (B/q 473 USD/người), dự kiến 2009 là 29,4 tỷ USD, tăng trưởng 8%, đứng thứ 33 về quy mô so với toàn Châu Á (Phillipin 17, Việt Nam 24, Bangladesh 25, Brunei 38, Campuchia 42, Lào 44). Năm 2011 GDP tăng trưởng 6%, bình quân 600USD/ người.

FDI
-   Từ tháng 02/1998 Chính phủ Myanmar đã sớm ban hành Luật đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, do bị Mỹ và Phương tây cấm vận nên đầu tư bên ngoài vào Myanmar chưa nhiều. Tính tới cuối năm 2008, tổng số đầu tư nước ngoài đã đăng ký vào Myanmar đạt hơn 15 tỷ USD với 374 dự án từ 25 nước và lãnh thổ trong đó đầu tư từ các nước ASEAN chiếm 51,64% ( chủ yếu là Thái Lan), nhưng hiệu quả đầu tư chưa cao, tỷ lệ giải ngân thấp ( khoảng 50 %). Nguyên nhân chủ yếu là do chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của Myanmar còn nhiều bất cập, hệ thống dịch vụ ngân hàng yếu kém, hệ thống thông tin lạc hậu, hàng rào thuế quan quá cao…

- Năm 2011 tới nay, khi Mỹ và EU dỡ bỏ cấm vận từng phần, dòng vốn đầi tư nước ngoài (FDI) đổ vào nước này trong năm tài khóa 2010-2011 đạt gần 20 tỷ USD, nhiều hơn con số cộng lại của cả 2 thập niên qua và thậm chí vượt cả Việt Nam . Trong đó, Trung Quốc là nhà đầu tư lớn nhất, với 8,27 tỷ USD từ đại lục và 5,39 tỷ USD từ Hồng Công. Sau đó là các nhà đầu tư Thái Lan, với 2,49 tỷ USD. Khoảng 10,2 tỷ USD được đầu tư vào lĩnh vực dầu khí.

Tác giả bài viết: Tony

Nguồn tin: LSQ Cộng hoà LB Myanmar tại TP.HCM