Sự đa dạng trong ẩm thực của người Việt Nam cũng chính là một trong những nguyên nhân làm gia tăng khả năng nhiễm giun ở người trưởng thành và trẻ em. Thói quen ăn sống, tái đã tạo điều kiện cho giun sán có cơ hội phát triển, xâm nhập vào cơ thể. Dưới đây là những thực phẩm chứa nhiều mầm mống giun sán, trước khi chế biến cần được vệ sinh thật kĩ.

1. Rau sống.



Có hơn 97% mẫu rau sống bán tại chợ TPHCM như xà lách, xà lách xoong, rau muống, rau thơm… đều nhiễm kí sinh trùng như trứng giun đũa, giun móc, ấu trùng giun, sán lá gan. Dù được ngâm muối, sục bằng ozon, nhưng các kí sinh trùng trong rau vẫn tồn tại khỏe mạnh. Tỉ lệ nhiễm kí sinh trùng vẫn còn đến 52% sau khi các mẫu rau được rửa 3 lần lien tục bằng nước, 83% sau khi rửa bằng nước rửa chuyên dụng, máy sục bằng ozon chỉ có thể giảm 50% tỉ lệ nhiễm. Đối với các loại sán lá gan chỉ thật sự bung ra khỏi rau sau khi được rửa dưới vòi nước mạnh.

Có nhiều khuyến cáo cho rằng ăn rau sống có nguy cơ cao dẫn đến nhiễm ký sinh trùng. Nhất là rau sống không đảm bảo vệ sinh (tưới bón phân tươi, phân bắc chưa ủ kỹ, sử dụng thuốc trừ sâu không đúng quy định...) thì lại là món ăn mang theo mầm bệnh làm cho người ăn dễ bị viêm nhiễm đường tiêu hoá, bệnh giun sán, nhiễm độc thuốc trừ sâu cấp và mạn tính. Các loại ký sinh trùng phổ biến trong rau sống là: giun kim, giun móc, giun tóc, trứng giun đũa chó, sán lá gan, ký sinh trùng amip gây bệnh lỵ , thậm chí rau sống ở một số nơi còn có phẩy khuẩn tả và có thể dẫn đến tiêu chảy . Chưa kể đến việc không chỉ có các loại bào nang amip, trùng lông, trùng roi... các loại rau sống trên thị trường hiện nay còn chứa một lượng lớn các loại trứng, ấu trùng giun sán như: giun móc, giun đũa, giun đũa chó mèo, sán lá gan...



Có kết quả xét nghiệm cho thấy, trong 8 mẫu rau sống thường dùng cho thấy, tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng trên rau là 92,3-100%. Kể cả sau 3 lần rửa sạch và rửa bằng nước rửa chuyên dụng, tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng vẫn còn ở mức 51,9-82,6%. Có những loại rau bị nhiễm ký sinh trùng 100% như rau xà lách xoong, cải bẹ xanh, rau đắng, rau tần ô, rau má. Số còn lại như xà lách, rau muống, rau gia vị cũng bị nhiễm ký sinh trùng 92,3%. các rau trên được rửa 3 lần bằng nước sạch theo cách rửa thông thường rồi được làm xét nghiệm lại. Kết quả cho thấy, mức độ nhiễm ký sinh trùng nói chung vẫn còn cao, không giảm được bao nhiêu. Sau lần rửa thứ nhất, tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng vẫn còn tới 97%, sau lần rửa thứ hai còn 77,9% và sau lần rửa thứ ba còn 51,9%.

Các loại giun như giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim có trên tất cả các loại rau với tỷ lệ rất cao, nhiều nhất là trên xà lách xoong (100%), thấp nhất trên rau muống (46,1%). Ký sinh trùng amip, dạng bào nang, có trong hầu hết các loại rau, nhiều nhất là trên xà lách xoong và rau má với tỷ lệ 76,5%, trứng giun đũa chó trên 7 loại rau (chỉ trừ rau muống) với tỷ lệ trung bình 11,5%.

Và có khuyến cáo cho rằng không nên ăn rau sống để bảo vệ sức khỏe, tránh bị nhiễm khuẩn. hay nên bỏ thói quen ăn rau sống vì ăn rau sống với nguồn rau không chọn lọc cũng đồng nghĩa với việc tự nạp vào bụng mình những tác nhân gây bệnh nguy hiểm.^[ và ít ai biết được đằng sau sự tươi ngon của mỗi lá rau là những ẩn họa khôn lường về các mầm bệnh.

 2. Thịt heo, bò tái.

Thịt heo, bò tái thường là các món ăn đặc sản ở Việt Nam. Tuy nhiên ít ai biết rằng khi ăn tái các loại thị heo, bò này chính là một trong những cách gián tiếp đưa giun vào cơ thể. Thực chất trong thịt (bò, heo…) có thể có ấu trùng sán dải bò, sán dải heo hoặc giun xoắn…

Nếu chúng ta nấu chín nhừ thịt thì các ấu trùng này sẽ chết. Tuy nhiên, nếu các loại thịt này có ấu trùng hoặc nghi ngờ thì tốt nhất là không ăn mà phải bỏ đi. Đặc biệt không mua các loại thịt chưa được kiểm dịch, không rõ nguồn gốc.

3. Thủy hải sản tươi sống.


 

Các nghiên cứu cho thấy, các loại cá nước ngọt như cá quả, cá trê, lươn, sên, ốc đều chứa nhiều loại ấu trùng giun sán trong cơ và gan của chúng. Cá trắm, cá chép, cá diếc, có chứa ấu trùng sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis. Khi vào cơ thể người chúng gây tổn thương gan, mật. Những loại cua, ốc, tôm là vật chủ trung gian của bệnh sán lá phổi.

Đối với cá biển, có nguy cơ nhiễm giun tròn cao. Giun tròn Anisakia sống kí sinh trong các loại cá biển như cá voi, hải cẩu, cá heo. Theo dây chuyền “cá lớn ăn cá bé”, bệnh lây lan san nhiều loại cá mà con người hay ăn như: cá mực, cá thu, cá mòi, cá tuyết, cá bơn, cá đá, cá hồi, cá ngừ và các loại cá biển khác. Khi bị nhiễm giun Anisakia ở ruột, người bệnh sẽ có các triệu chứng đau từng cơn, đau quặn xuất hiện, buồn nôn, sốt nhẹ. Ở thể mạn tính (xuất hiện từ vài tuần tới vài năm sau khi ăn hải sản nhiễm giun), người bệnh có biểu hiện giống như các trường hợp loét dạ dày, viêm dạ dày, u dạ dày, tắc ruột hoặc viêm ruột.

Vì nguồn thực phẩm hiện nay không rõ ràng và mua nhầm thực phẩm "bẩn" là điều không thể nào tránh khỏi. Người nội trợ lại càng trở nên khó khăn hơn trong việc lựa chọn nguồn thực phẩm sạch cho bản thân và gia đình của mình.